Ta biết rằng cầu trì vô cùng quan trọng trong các hộ gia đình để hạn chế tối đa hư hỏng các thiết bị điện, vậy thiết bị này hoạt động ra sao? Ở bài viết này chúng ta sẽ nghiên cứu trả lời cầu chì là gì, nguyên lý hoạt động và chức năng ra sao?
Cầu chì là gì?
Cầu chì là một phần tử hay thiết bị bảo vệ mạch điện bằng cách làm đứt mạch điện. Cầu chì được sử dụng nhằm phòng tránh các hiện tượng quá tải trên đường dây gây cháy, nổ.
Cấu tạo
Cầu chì là thiết bị điện xuất hiện hầu hết trong các hộ gia đình được nối trực tiếp vào giữa dây dẫn điện và các thiết bị điện với mục đích duy nhất là bảo vệ hệ thống điện khi dòng điện ở mức quá tải có thể gây ra cháy nổ.
Thành phần không thể thiếu trong một cầu chì là một dây chì mắc nối tiếp với hai đầu dây dẫn trong mạch điện. Vị trí lắp đặt cầu chì là ở sao nguồn điện tổng và trước các bộ phận của mạch điện, mạng điện cần được bảo vệ như các thiết bị điện,...
Các thành phần còn lại bao gồm: hộp giữ cầu chì, các trấu mắc, nắp cầu chì,.... được thay đổi tùy thuộc vào loại cầu chì cũng như mục đích thẩm mỹ.
Phân loại
Có rất nhiều cách có thể được sử dụng để phân loại cầu chì.
- Theo môi trường hoạt động: cầu chì cao áp, hạ áp, cầu chì nhiệt
- Theo cấu tạo: cầu chì loại hở, loại vặn, loại hộp và cầu chì ống
- Theo đặc điểm: cầu chì sứ, cầu chì ống, cầu chì hộp, cầu chì nổ, cầu chì tự rơi,…
- Theo số lần sử dụng: cầu chì sử dụng một lần, cầu chì có thể thay dây, cầu chì có thể tự nối mạch điện.
Nguyên lý hoạt động của cầu chì
Nguyên lý làm việc của cầu chì là khi có dòng bình thường (từ định mức trở xuống), dây chảy không chảy ra nhưng khi quá dòng dây chảy phát nóng và chảy ra, hồ quang phát sinh rồi bị dập tắt, mạch điện bị ngắt.
Quá dòng càng lớn thì cắt mạch càng nhanh. Quan hệ giữa thời gian cắt mạch của cầu chì và dòng qua nó gọi là đặc tính bảo vệ của cầu chì. Nếu chỉ xét thời gian chảy của dậy chảy thì có đặc tính chảy của cầu chì chênh lệch thời gian giữ đặc tính chảy và đặc tính bảo vệ của cầu chì chính là thời gian dập tắt hồ quang.
Xem thêm: Những mẹo vặt bổ ích
Công dụng của cầu chì trong cuộc sống
Cầu chì thường dùng để bảo vệ cho đường dây dẫn, máy biến áp, động cơ điện, thiết bị điện, mạch điện điều khiển, mạch điện thắp sáng. Đặc điểm của nó là đơn giản, kích thước bé, khả năng cắt lớn và giá thành hạ nên được ứng dụng rộng rãi.
Cầu chì sử dụng nhiều lần được ứng dụng rộng rãi trong các mạch điện gia dụng, các đường dây tải điện. Các cầu chì dùng một lần thì thường được lắp trong các thiết bị điện gia dụng như: máy sấy, máy pha cà phê,…
Hiện nay, trong các công trình hiện đại, cầu chì được thay thế bằng aptomat với nhiều đặc điểm ưu việt hơn.
Có thể thay thế cầu trì bằng Aptomat được không?
Trong nhiều tình huống, sẽ rất hữu ích khi sử dụng aptomat. Nó nhanh chóng vận hành bình thường sau sự cố mà không phải thay thế (đến nơi rồi bật aptomat). Do đó, không yêu cầu bạn phải đi đến cửa hàng điện để mua sau mỗi lần sự cố. Điều này có thể giúp bạn tiết kiệm thời gian và tiền bạc, cũng như đau đầu để lựa chọn mua cầu chì mới như thế nào cho phù hợp.
Aptomat an toàn hơn cầu chì khi được sử dụng trong nhà ở bởi các liên kết, tiếp xúc điện được đặt kín trong hộp. Cài đặt dòng và thời gian bảo vệ tác động trong nhiều trường hợp.
Tuy nhiên, sẽ tốn rất nhiều tiền để cài đặt hoặc sửa chữa. Ngoài ra, không phải chỗ nào cũng đặt aptomat để bảo vệ. Tùy theo mục đích sử dụng và vấn đề kinh tế mà ta sẽ có sự lựa chọn hợp lý nhất.
Cách tự thay cầu chì tại nhà
Tắt nguồn điện
Thông thường khi cầu chỉ nổ, cầu giao sẽ tự động ngắt, nhưng để chắc chắn bạn cần kiểm tra lại.
Kiểm tra ổ cắm điện
Khi thấy mất điện bạn nhanh chóng kiểm tra lại các ở điện xem mất do nổ một phích cắm hoặc do nổ hộp cầu chì, bạn tháo bỏ hết rắc cắm điện và kiểm tra xem chúng còn điện hay không để tránh nổ cầu chì thêm lần nữa.
Tìm vị trí dây cầu chì bị cháy
Bạn có thể dùng đèn pin để tìm vị trí hộp cầu chì, hộp cầu chì thường nằm ở gần công tơ điện.
Nếu có quá nhiều dây cầu chì, bạn nên tách từng dây một và kiểm tra xem dây có bị đứt không.
Lựa chọn dây cầu chì
Bạn phải thay thế dây cầu chì bằng một sợi dây có cùng cường độ dòng điện, máy thắp sáng cần dây có cường độ dòng điện là 5 Ampe, mạch thiết bị đun nóng cần dây có cường độ dòng điện là từ 15 – 20 Ampe. Ổ cắm từ và mạch dùng cho nấu ăn cần dây có cường độ dòng điện là 30 Ampe.
Chú ý: không bao giờ được thay thế một dây có cường độ dòng điện cao hơn dây yêu cầu vì như thế có thể gây ra đám cháy.
Thay thế dây của cầu chì
Trước tiên bạn tháo các ốc vít ở cả hai đầu của cầu chì ra, bỏ đi dây cầu chì bị hỏng và cẩn thận cho sợi dây mới khi qua phần xứ ở giữa cầu chì. Cuộn dây xung quanh chỗ ốc vít đầu tiên, sau đó đến chỗ ốc vít thứ hai và dùng tuốc nơ vít xoáy chặt lại, cắt bỏ hết sợi dây dư thừa.
Lắp cầu chì trong hộp
Bạn đặt cầu chì vào trong hộp chì và tiến hành bật cầu giao tổng. Như vậy là qua những bước đơn giản bạn đã có thể tự thay thế dây cầu chì khi cầu chì bị cháy, nổ. Chúc bạn thành công!
Những nội dung trên là tất cả những thông tin bổ ích về cầu chì mà Nhất Long muốn chia sẻ đến bạn. Nếu có bất kỳ thắc mắc nào bạn có thể liên lạc với chúng tôi qua số: 0912 418 434 - 0911 985 435
